Một số quan sát về mùa tái tục 1/1/2023 tại thị trường Việt Nam
Theo nhận định của các chuyên gia, thị trường bảo hiểm thế giới đã trải qua một mùa tái tục hết sức khó khăn do tình hình tổn thất thiên tai diễn biến xấu (trong đó cơn bão Ian được ghi nhận là sự kiện gây ra tổn thất thiên tai lớn thứ 2 trong lịch sử sau cơn bão Katrina), ảnh hưởng tiêu cực của cuộc xung đột Nga-Ukraina, tình hình lạm phát gia tăng, nguy cơ từ các rủi ro thiên tai thứ phát (secondary perils)…
Việc điều chỉnh tăng phí đối với các hợp đồng phi tỷ lệ, điều chỉnh giảm năng lực (capacity), hoa hồng, và đặc biệt là giới hạn trách nhiệm trên một sự kiện tổn thất (event limit) đối với các hợp đồng tỷ lệ được các nhà đứng đầu nhận tái bảo hiểm áp dụng nhất quán khi cung cấp các bản chào phí. Với tình hình trên, các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam cũng đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc thương lượng các hợp đồng tái bảo hiểm 2023.
Mùa tái tục trắc trở nhất từ trước đến nay
Với thực tế một số hợp đồng tái bảo hiểm tỷ lệ mảng Tài sản, Thân tàu trên thị trường vẫn đang có kết quả chưa khả quan do tổn thất diễn biến xấu cùng với tình hình cạnh tranh phí khốc liệt của bảo hiểm Kỹ thuật, Hàng hóa, … việc tìm nhà tái bảo hiểm đứng đầu và thu xếp tái bảo hiểm thực sự khó khăn trong mùa tái tục này do nhiều công ty tái bảo hiểm quốc tế ra chính sách dừng hoặc hạn chế việc cung cấp năng lực cho các hợp đồng tỷ lệ, xu hướng “hardening market” đã chính thức chuyển sang “hard market”.
Năng lực tái bảo hiểm được tiếp tục thắt chặt buộc các doanh nghiệp bảo hiểm phải tăng mức giữ lại do nhiều hợp đồng đang khá mất cân bằng về mức trách nhiệm so với doanh thu phí đạt được. Đối với các hợp đồng đang có lãi, việc tăng hoa hồng gần như không khả thi và tương tự, việc giảm hoa hồng là tất yếu với các hợp đồng có kết quả xấu. Giới hạn trách nhiệm cho sự kiện (event limit) cũng bị điều chỉnh giảm nhằm giảm áp lực cho các nhà tái bảo hiểm với việc cấp vốn cho các rủi ro thiên tai và phản ánh đúng thực tế mức độ tích tụ của danh mục rủi ro của các công ty tại Việt Nam.
Một vấn đề nổi cộm ở thị trường Việt Nam trong nhiều năm gần đây là tình trạng đồng bảo hiểm giữa nhiều công ty để tận dụng năng lực hợp đồng cố định khiến cho việc kiểm soát tích tụ của các công ty tái bảo hiểm tham gia vào nhiều hợp đồng trên thị trường khá phức tạp. Đây cũng là một vấn đề được các nhà tái bảo hiểm đưa vào xem xét và điều chỉnh khi cung cấp bản chào cho các hợp đồng tỷ lệ.
Các hợp đồng phi tỷ lệ được định giá lại theo hướng tăng để phản ánh yếu tố lạm phát, biến đổi khí hậu, đảm bảo yêu cầu cải thiện lợi nhuận hợp đồng (margin). Giống như yêu cầu tăng mức giữ lại của các công ty bảo hiểm trong các hợp đồng tỷ lệ, các nhà tái yêu cầu tăng mức tự chịu của hợp đồng phi tỷ lệ để phản ánh đúng mức độ rủi ro của thị trường và xu hướng tổn thất trong các năm gần đây. Năng lực hợp đồng cung cấp cho rủi ro thiên tai bị giảm, và không loại trừ khả năng nhiều nhà tái bảo hiểm không tham gia vào các phần bảo hiểm liên quan đến thiên tai.
Ngoài các điều khoản loại trừ tiêu chuẩn về bệnh truyền nhiễm và rủi ro an ninh mạng đã được áp dụng từ mùa tái tục trước, năm nay điều khoản về cấm vận (sanction) mới liên quan đến các cấm vận về kinh tế, giao thương liên quan đến xung đột Nga – Ukraina được đưa vào các hợp đồng.
Đánh giá của Gallagher Re về mùa tái tục tháng 1 năm 2023
Theo đánh giá của công ty môi giới tái bảo hiểm Gallagher Re, mùa tái tục tái ngày 01 tháng 01 vừa qua là phức tạp và trong nhiều trường hợp là đáng thất vọng vì các cuộc đàm phán căng thẳng diễn ra “tới phút cuối cùng” và các công ty tái bảo hiểm đã hạn chế năng lực tái bảo hiểm cũng như thúc đẩy các điều khoản chặt chẽ với mức phí cao.
Báo cáo tái tục tái bảo hiểm tháng 1 của Gallagher Re lưu ý hai lĩnh vực hạn chế nhất là năng lực tái bảo hiểm rủi ro thảm họa tài sản ở Mỹ và phạm vi bảo hiểm cho các rủi ro đình công, bạo loạn & bạo động dân sự và chiến tranh.
Trong hầu hết các loại hình bảo hiểm và khu vực khác, các nhà phân tích cho biết người mua phần lớn có thể tìm được năng lực tái bảo hiểm, mặc dù với chi phí cao hơn và trong nhiều trường hợp đã phải thay đổi cấu trúc tái bảo hiểm bằng cách tăng mức giữ lại tự bồi thường và tăng “mức sàn” đối với tỷ lệ phí tối thiểu tính trên hạn mức trách nhiệm, một trọng tâm chính của nhiều công ty tái bảo hiểm.
Các xu hướng chính bao gồm sự bất đồng ý kiến giữa các công ty tái bảo hiểm sẵn sàng cung cấp các điều khoản và năng lực tái bảo hiểm với vai trò là người đứng đầu nhận tái bảo hiểm và các công ty tái bảo hiểm khác chờ xác nhận tỷ lệ tham gia chính thức trong nỗ lực điều chỉnh các điều khoản vào phút cuối.
Các khách hàng có mối quan hệ giao dịch rộng rãi cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán với một số công ty tái bảo hiểm, giúp đạt được mức phí phù hợp và/hoặc tăng năng lực tái bảo hiểm.
“Quá trình tái tục đã gây mệt mỏi cho những người tham gia thị trường, nhiều người trong số họ chưa từng phải đối mặt với sự thay đổi nhanh chóng về điều kiện thị trường trong mùa tái tục,” ông James Kent, Tổng Giám đốc điều hành toàn cầu của Gallagher Re cho biết.
Tuy nhiên, những cải thiện về phương pháp định phí và các điều kiện, đặc biệt là đối với loại hình bảo hiểm liên quan đến rủi ro thảm họa tài sản đã giúp thị trường có một số nguồn vốn mới.
Các hợp đồng vượt mức bồi thường (XOL) phải chấp nhận tăng phí mạnh 15% – 20%, hầu hết các hợp đồng tỷ lệ phải giảm năng lực (capacity), giảm giới hạn trách nhiệm trên một sự kiện tổn thất (event limit), hoa hồng tái bảo hiểm, một số phải chấp nhận cơ chế hoa hồng theo kết quả hợp đồng (Sliding Scale Commission).
Hơn nữa, ngoại trừ loại hình bảo hiểm tài sản, thị trường tái bảo hiểm trách nhiệm cố định được coi là êm đềm hơn và hợp lý hơn so với các loại hình bảo hiểm khác, với việc hoàn thành tái tục theo các điều khoản được hầu hết người mua coi là chặt chẽ nhưng công bằng./.
Theo VNR